شیر پروانه ای

شیر پروانه ای

شیر پروانه‌ای که تحت عنوان باتر فلای ولو (Butterfly Valve) نیز شناخته می شود، یکی از انواع شیرآلات صنعتی است که از آن جهت قطع و وصل جریان در صنایع مختلف شامل نفت، گاز و پتروشیمی، تاسیسات ساختمان، صنایع غذایی و دیگر صنایع استفاده می گردد. دلیل اصلی نامگذاری این دسته از شیرآلات صنعتی، شباهت ساختاری آن ها به حرکت پروانه می باشد. به طوری که دیسک آن به صورت یک بال پروانه عمل می کند و باز و بسته می گردد.

شیر پروانه ای، نوعی از شیرآلات چهار زمانه است که از قابلیت چرخش 90 درجه برخوردار می باشد و این موضوع یعنی مسیر سیال با استفاده از این نوع شیرآلات، یا کاملا باز و یا کاملا بسته است. باتر فلای ولو، جزو شیرآلات دو جهته است، به این معنی که الزامی در رعایت جهت نصب آن بر روی سیستم لوله کشی وجود ندارد و از هر دو طرف آن در هنگام نصب می توان استفاده نمود.

کاربرد شیر پروانه ای

با توجه به طراحی شیرهای پروانه ای و کاربرد وسیعی که دارند، امروزه از آن ها در صنایع گوناگونی شامل آب و فاضلاب، ایستگاه های تقویت فشار و پمپاژ، صنایع دریایی و نیروگاه ها و … استفاده می گردد.

برخی فرآیندها، شامل دماهای شدید و خورندگی، عواملی می باشند که به راحتی آب بندی شیرهای پروانه‌ای را به خطر می اندازند. برای جلوگیری از بروز این مشکل، می توان از شیرهای پروانه‌ای که در برابر سرما و یا گرمای شدید و همینطور سیالات خورنده، مقاومت بالایی دارند، استفاده کرد.

حفظ آب بندی در زمینه های مهم شامل تولید انرژی، فرآوری های نفتی و گازی و … از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چراکه یک نشت کوچک، ممکن است امنیت عمومی و یا محیط زیست را به خطر بیاندازد.

مزایای شیر پروانه‌ای

  • قیمت مناسب
  • وزن سبک
  • برخورداری از قابلیت قطع و وصل و همینطور کنترل جریان
  • عملکرد آسان به دلیل ربع گرد بودن
  • کارایی گسترده به خصوص در انتقال سیالات با حجم زیاد
  • تعمیرات و نگهداری آسان
  • تولید شده در ابعاد گسترده
  • افت فشار پاییندر جریان سیال

قابلیت نصب در حالت های افقی، عمودی و …

معایب شیر پروانه‌ای

  • حرکت کنترل نشده و قرار گرفتن تحت تاثیر تلاطم جریان
  • باز شدن دیسک با زاویه بین 30 الی 80 درجه

انتخاب محل نصب شیر بر اساس دیگر اجزای سیستم لوله کشی

شیر پروانه ‌ای یکی از تجهیزات بسیار مهم در شیرآلات صنعتی است و در انواع و اشکال مختلفی طراحی شده است. این ولو برای تنظیم جریان سیال و قطع یا وصل کردن جریان سیالات مورد استفاده قرار می‌ گیرد و به عنوان یکی از ساده‌ ترین شیرهای صنعتی شناخته می ‌شود. طرز کار شیر پروانه ‌ای آن را به گونه ‌ای در صنعت مهم می ‌سازد که این نوع شیر در صنایع مختلف از جمله صنایع آب و فاضلاب، نفت، پتروشیمی، شیمیایی و کشاورزی نیز استفاده می ‌شود. شیرهای پروانه‌ ای با چرخش 90 درجه‌ ای عملگر، قادر به تغییر از حالت باز به حالت بسته یا برعکس می‌ باشند.

شیر پروانه ای چیست

شیر پروانه‌ ای، از یک صفحه دایره ‌ای چرخان یا یک جفت صفحه نیم دایره ‌ای لولایی تشکیل شده است که این صفحه ‌ها توسط یک شفت یا ساقه به بدنه شیر متصل شده‌ اند و در داخل خط لوله قرار گرفته‌ اند تا جریان سیال را تنظیم یا کنترل کنند. شیرهای پروانه ‌ای، همانند شیرهای قطع کن، توپی، سماوری و غیره، جزء دسته ‌ی شیرهای یک چهارم دور هستند، یعنی با چرخش 90 درجه‌ ای عملگر، می توانند از حالت باز به حالت بسته یا برعکس تغییر کنند.

اجزاء تشکیل دهنده شیر پروانه ای

شیر پروانه ‌ای از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هرکدام وظیفه‌ های خاص خود را دارند. این اجزا عبارتند از:

  1. دیسک پروانه ‌ای:

– شکل دایره ‌ای یا مستطیل دارد و کنترل جریان سیالات را بر عهده دارد.

– از جنس‌ های مختلفی نظیر کروم، استیل ۳۱۶ و استیل ۳۰۴ ساخته می‌ شود.

– جنس دیسک‌ ها بسته به نیازهای بخش‌ های مختلف صنعتی، متفاوت است.

  1. عملگر ها:

– استفاده از عملگر های مختلف نظیر دستی، پنوماتیکی یا هیدرولیکی بسته به نوع شیر.

  1. جسم (بدنه) شیر:

– از آلیاژهای متنوعی نظیر آلیاژهای ضد زنگ، فولاد، پلیمری، استنلس استیل و چدن ساخته می‌ شود.

– شیرهای با کیفیت اغلب از آلیاژهای ضد زنگ ساخته شده و مقاومت بالایی دارند.

– جنس بدنه می ‌تواند چدن خاکستری یا چدن داکتیل باشد.

نحوه کار شیر پروانه ای 

شیر پروانه‌ ای یا شیر تنظیم کننده جریان، دریچه ‌ای پروانه‌ ای شکل دارند که در حول محور هم راستا با جهت جریان جا به جا می ‌شود. این دیسک تنظیم کننده جریان نیز تحت تاثیر جریان حرکت می ‌کند. این نوع شیرها به دلیل عملکرد ساده ‌ای که دارند، به صورت گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می ‌گیرند. شیر پروانه ‌ای با حرکت چرخشی، جهت قطع و وصل جریان را تغییر می ‌دهد و همچنین امکان تنظیم جریان را فراهم می‌ کند. با چرخش 90 درجه دستگیره، دیسک درون شیر از حالت کاملا بسته به حالت کاملا باز تغییر وضعیت می کند. برخی از شیر های پروانه ای به فلکه دستی مجهز شده ‌اند که به میله گرداننده صفحه وصل شده و مکانیزم آن در یک جعبه چرخ دنده قرار دارد و این امکان را فراهم می‌ کند که در صورتی که گرداننده اصلی (هوا یا هیدرولیک) از کار بیافتد، با آزاد کردن آن از دنده، اهرم یا فلکه دستی مجرابند را در هر حالتی که هست، نگه دارد.

ویژگی ها و مزایای شیر پروانه ای 

شیر پروانه ‌ای، از نظر اقتصادی به ‌صرفه تر می باشد، زیرا قیمت آن‌ ها نسبت به انواع دیگر شیر ها نیز بسیار مناسب‌ تر است. با وجود این کیفیت اقتصادی، این شیرها در انواع مختلفی تولید می ‌شوند، اما تمامی آن ‌ها وزن سبک دارند که این ویژگی موجب سهولت در جا به جایی شیرهای پروانه ‌ای می ‌شود. صنعتگران به دلیل استفاده از جنس ‌های مختلف در ساخت دیسک ‌های شیر پروانه‌ ای، امکان انتخاب گسترده‌ تری دارند و می ‌توانند متناسب با نیاز شیر پروانه ‌ای مد نظر خود، جنس مناسب را انتخاب کنند. ساختار منحصر به فرد شیر پروانه ‌ای این امکان را به ‌راحتی فراهم می ‌کند که آن را به سرعت جا به جا کرد. شیرهای پروانه‌ ای از طول عمر و مقاومت بالایی برخوردارند و این ویژگی موجب می ‌شود که به راحتی قابل تعمیر باشند. علاوه بر این، این نوع شیرها قطعات لغزنده و کشویی ندارند، همچنین محفظه ای برای به دام انداختن سیال نیز ندارند که این موارد مقاومت به خوردگی را نسبت به سایر انواع شیرها، افزایش می ‌دهد. علاوه بر آن، شیر های پروانه ای بسیار دقیق هستند که آن ها را برای کاربرد های صنعتی مفید می سازد و اینکه این شیر ها، هزینه تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به شیر های دیگر دارند.

نتیجه گیری نحوه کارکرد شیر پروانه ای

در نتیجه، شیر پروانه ‌ای، یکی از انواع ولوهای صنعتی است که در صنایع مختلف برای انتقال مایعات و گاز با فشار کم به کار می ‌رود. این نوع شیر، جزء شیرآلات سبک محسوب می ‌شود و به دلیل کاربرد گسترده‌ ای که دارد، اهمیت بسیاری در صنایع مختلف نیز دارد. شیر پروانه ‌ای با توجه به معیارهای مختلفی از قبیل جنس بدنه، اجزا، عملگر و دیگر ویژگی‌ ها، انواع مختلفی دارد که قیمت آن‌ ها را متفاوت می ‌کند. امیدواریم مطالب گفته شده برای شما مفید و کاربردی باشند.

اجزای اصلی شیر پروانه ای

اجزای اصلی شیر پروانه ای

شیر پروانه‌ای متشکل از چهار جزء اصلی شامل بدنه، دیسک، استم و سیت می باشد که در ادامه سعی کرده ایم پیرامون هر یک توضیحات مختصری را ارائه کنیم.

1.بدنه (Body)

بدنه شیر پروانه‌ای میان دو فلنج لوله قرار می گیرد. متداول ترین طراحی بدنه شیر باتر فلای ولو، لاگی و ویفری است. بدنه لاگی دارای لبه های بیرون زده ای است که امکان جفت شدن حفره های پیچ با فلنج های لوله ها را فراهم می کند.

این در حالی است که بدنه ویفری لبه های بیرون زده ای ندارد. شیر پروانه‌ای ویفری در میان فلنج لوله ها قرار می گیرد و این گونه پیچ های فلنج، بدنه را در بر می گیرند. هر دو بدنه لاگی و ویفری دارای مزیت هایی هستند که می توان با بررسی آن ها، متناسب با شرایط پروژه از نوع مناسب استفاده کرد.

  • شیر پروانه‌ای با بدنه ویفری از شیر پروانه‌ای با بدنه لاگی، ارزان تر می باشد.
  • با استفاده از بدنه لاگی، امکان حذف لوله های پایین دست وجود دارد.

2.دیسک (Disk)

اجزایی از شیر پروانه‌ای که منجر به قطع جریان می شود، دیسک است. در واقع بهبود طراحی دیسک است که منجر به بهبود روند تنظیم، قطع و وصل جریان، آب بندی و همینطور گشتاور می گردد. با چرخاندن یک چهارم و یا 90 درجه دیسک شیر پروانه‌ای، جریان سیال قطع و وصل می گردد.

3.استم (Stem)

استم شیر پروانه ای، ممکن است به صورت یک شافت یا محور یک تکه و یا محور دو تکه طراحی شده باشد. کاربرد استم فراهم کردن نیروی لازم برای قرار دادن و جدا کردن دیسک از سیت می باشد.

4.سیت (Seat)

تداخل میان لبه دیسک و سیت منجر به مسدود شدن دریچه می شود. برای ساخت سیت از متریال مختلفی شامل الاستومرها و یا پلیمرهای بسیار متفاوت استفاده می گردد. سیت ممکن است به بدنه وصل شده و یا به آن فشرده و قفل شود.  از پلی تترا فلورو اتیلن (PTFE) یا PTFE تقویت شده (RTFE) به عنوان متداول ترین ماده در ساخت سیت با در نظر گرفتن گستردگی وسیع سازگاری آن، استفاده می گردد.

در برخی شیرهای پروانه ای، از سیت های فلزی استفاده می شود. در این صورت امکان استفاده از دریچه پروانه ای حتی در دمای بالاتر از 1000 درجه فارنهایت نیز امکان پذیر می باشد.

اصول کارکرد شیرهای پروانه ای

اصول کارکرد شیرهای پروانه ای

اجزای اصلی شیرهای پروانه ای، دیسک آن ها است. دیسک در واقع یک رینگ فلزی می باشد که در خط وسط لوله نصب می گردد. ضمن اینکه با استفاده از یک میله به یک عملگر بیرون متصل است.

دیسک شیرهای پروانه ای، به صورت دائم در تماس با سیالی می باشد که از درون خط لوله عبور می کند. این تماس دائمی شیر پروانه‌ای با سیال، منجر به افت فشار می گردد.

در زمانی که شیر پروانه ای بسته است، دیسک مجرای شیر را مسدود می کند و وقتی شیر در حالت باز قرار دارد، دیسک اجازه عبور جریان را خواهد داد. برای باز و بسته کردن شیر پروانه‌ای، یک چهارم گردش و یا 90 درجه چرخش کافی است.

انواع شیر پروانه ای

انواع شیر پروانه ای

شیرهای پروانه ای همانند دیگر شیرآلات صنعتی بر اساس فاکتورهای مختلفی دسته بندی می شوند.

دسته بندی شیر پروانه‌ای بر اساس عملگر

  • دستی یا اهرمی
  • گیربکسی
  • پنوماتیک
  • برقی

دسته بندی شیر پروانه‌ای بر اساس طراحی

  • مرکزی
  • غیرمتمرکز دوگانه
  • غیرمتمرکز سه گانه

دسته بندی شیر پروانه‌ای بر اساس نوع اتصال بدنه

  • فلنجی
  • ویفری
  • لاگ
  • جوش لب به لب

دسته بندی شیر پروانه‌ای بر اساس جنس سیت

  • نرم (تفلون، بونا، لاستیک و غیره)
  • فلز به فلز

دسته بندی شیر پروانه‌ای بر اساس نوع دریچه

  • لاستیکی
  • پلاستیکی
  • فلزی

دسته بندی شیر پروانه‌ای بر اساس مواد بدنه و دیسک 

  • چدن
  • استیل
  • آلیاژهای دارای نیکل زیاد

کاربرد های شیر پروانه ای 

شیر پروانه ‌ای به عنوان یک تجهیز صنعتی بسیار مهم، در کارخانجات صنعتی و پالایشگاه ‌ها به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌ گیرد. این شیرها برای انتقال مایعات با فشار کم، گاز، و آب در فشارهای کم و جریان ‌ها استفاده می‌ شوند. یکی از وظایف اساسی شیر پروانه ‌ای، افزایش جریان سیال در زمان بسیار کم است. با این ویژگی، این شیرها به کاربران این امکان را می ‌دهند که با کمترین زمان و تلاش، جریان مایعات را به سرعت افزایش دهند. استفاده از شیرهای پروانه ‌ای معمولا در فشارهای پایین و در شرایطی که نیاز به تنظیم جریان سریع است، مناسب می باشد. با این حال، به دلیل مشکلات نشتی، استفاده از این شیرها در فشارهای بالا توصیه نمی‌ شود. این شیر ها از جنس ‌ها و آلیاژهای متنوعی ساخته می ‌شوند و در انتقال مایعات و گازها در صنایع مختلف نظیر صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، و صنایع شیمیایی کاربرد دارند.

انواع شیر پروانه ای از لحاظ نوع عملگر

در حالت کلی از چهار نوع عملگرد شامل (اکچویتور یا محرک) برای به حرکت در آوردن شیرهای پروانه ای، استفاده می گردد. این چهار نوع عملگر شامل اکچویتور اهرمی یا دستی، اکچویتور گیربکسی، اکچویتور پنوماتیک (بادی) و اکچویتور برقی است که در ادامه پیرامون هر یک توضیحات مختصری را آورده ایم.

شیر پروانه‌ای دستی یا اهرمی

شیر پروانه‌ای دستی و یا اهرمی، تحت عنوان شیر کلاجی نیز شناخته می شود. این نوع عملگر ساده ترین نوع عملگر نصب شده بر روی شیر پروانه‌ای است که شامل یک دسته ساده و یک دسته متحرک می باشد.

با فشار دادن اهرم متحرک پایین، به سمت اهرم ثابت بالا، می توان شافت متصل به دیسک را به راحتی به اندازه 90 درجه چرخاند و اینگونه سیال را عبور داد. بسته شدن شیر نیز به همین روش و در جهت برعکس صورت می گیرد. اهرم شیرهای پروانه ای معمولا از جنس های پلیمری و فلزی تولید می شوند.

از شیرهای پروانه ای دستی معمولا تا سایز 8 اینچ استفاده می کنند. در صورتی که از این شیرها در سایزهای بالاتر استفاده گردد، چرخاندن دیسک با دست، دشوارتر خواهد بود. به همین دلیل در سایزهای بالاتر از عملگرهای گیربکسی استفاده می شود.

شیر پروانه ای گیربکسی

شیر پروانه ای گیربکسی

عملگر گیربکسی، به دلیل کاربری آسان، جزو پرمصرف ترین عملگر بر روی این دسته از شیرآلات به شمار می رود. از شیرپروانه ای گیربکسی معمولا تا سایز 8 اینچ و تا سایزهای بالا همانند 88 اینچ استفاده می گردد.

این نوع شیر با استفاده از دو نوع گیربکس کوبل می شود. نوع اول دارای چرخنده حلزونی است و نیرو توسط چرخنده حلزونی به شافت و دیسک شیر پروانه‌ای منتقل می گردد. اینگونه با یک حرکت و چرخش 90 درجه ای، سیال عبور می کند.

در نوع دوم، گیربکس با استفاده از یک عدد پیچ مارپیچی و همینطور یک عدد چرخنده، انتقال نیرو به دیسک را انجام می دهد و اینگونه چرخش به آسانی صورت می گیرد.

شیر پروانه‌ای پنوماتیک (عملگر بادی)

شیر پروانه‌ای پنوماتیک (عملگر بادی)

شیر پروانه‌ای پنوماتیک، سریع ترین شیر باتر فلای ولو در باز و بسته کردن مسیر سیال است. این نوع شیرها با عملگر پنوماتیک همانند عملگرهای برقی به صورت تدریجی و قطع و وصلی موجود هستند. اینگونه می توان با نصب شیر برقی بر روی عملگر و همینطور با ارسال سیگنال PLC و با وصل باد پنوماتیک، دستور باز و بسته کردن را به شیر پروانه‌ای پنوماتیک ارسال کرد.

شیر پروانه ای برقی

شیر پروانه ای برقی

از شیر پروانه‌ای برقی برای حذف اپراتور و همینطور اتوماتیک کردن خطوط پایپینگ استفاده می گردد. عملکرد شیر پروانه ای با عملگر برقی نسبت به نوع پنوماتیک کند تر است. به طوری که باز و بسته شدن آن در زمان طولانی تری انجام می شود. به همین دلیل اگر زمان باز و بسته شدن از فاکتورهای مهم در انتخاب شیر پروانه‌ای باشد، بهتر است که از شیر پروانه‌ای پنوماتیک استفاده گردد.

شیر پروانه‌ای برقی در دو مدل تدریجی (برخورداری از قابلیت باز شدن به میزان دلخواه) و قطع و وصلی وجود دارد. شیرهای پروانه ای قطع و وصلی فقط از قابلیت پذیرش فرمان قطع و وصل جریان برخوردار می باشند.

انواع شیرهای پروانه ای بر اساس طراحی

یکی از دسته بندی های شیرهای پروانه‌ای، دسته بندی آن ها بر اساس نوع طراحی شان می باشد. به طوری که بر اساس طراحی به چند دسته شیرهای هم مرکز، غیر متمرکز دوگانه و غیر متمرکز سه گانه تقسیم می شوند.

شیر پروانه ای هم مرکز

شیر پروانه ای هم مرکز

در شیرهای پروانه ای هم مرکز، استم در مرکز سیت قرار دارد و دیسک نیز در مرکز مجرا تعبیه شده است. از مهم ترین کاربردهای شیر پروانه ای هم مرکز می توان به استفاده از آن در ایستگاه های تسویه آب و فاضلاب، سیستم های حفاظتی و انتقال گاز، سیستم های هوادهی، تاسیسات فیلتراسیون، تاسیسات پمپاژ و … اشاره کرد.

در مقابل شیرهای پروانه‌ای هم مرکز، شیرهای پروانه‌ای غیرمتمرکز شامل افست دوگانه و سه گانه وجود دارد. این نوع شیرها دارای یک و یا چند استم هستند که در یک موقعیت افست نسبت به مرکز شیر قرار گرفته اند.

شیر پروانه‌ای غیر متمرکز دوگانه

از شیرهای پروانه ای غیرمتمرکز دو گانه معمولا در سیستم های انتقال آب زیر زمینی استفاده می گردد. این نوع از شیرها در رقابت با شیرهای دروازه ای هستند، چراکه نسبت به شیرهای دروازه ای ارزان تر بوده و نیاز به حفاری ندارند.

شیر پروانه ای غیر متمرکز سه گانه

برای ساخت شیرهای پروانه ای سه افست از مواد گرید بالا شامل فولاد ضد زنگ، فولاد دوپلکس و سوپر دوپلکس استفاده می گردد. از این نوع شیرهای پروانه ای معمولا در شرایط بحرانی که نیاز به شیرآلاتی با میزان خوردگی بالا وجود دارد، استفاده می گردد. این نوع از شیرهای پروانه ای، طراحی پیچیده تری را نسبت به دیگر انواع دارند.

انواع شیر پروانه ای بر اساس نوع اتصال

شیرهای پروانه ای از نظر نوع اتصال به دو دسته شیرهای فلنج دار، بدون فلنج ( ویفری، لاگ) و جوش لب به لب تقسیم می شوند.

شیر پروانه ای از نوع فلنج دار

شیر پروانه ای فلنج دار، در سایزهای مختلف و از سایز 8 اینچ به بالا تولید می گردند. با توجه به اینکه در سایزهای بزرگ، حجم سیال نیز افزایش پیدا می کند، برای باز و بسته کردن شیر پروانه‌ای در این حالت، از عملگر گیربکس استفاده می شود.

نمونه ای از شیرهای پروانه ای فلنج دار، با فلنج باریک تولید می شوند و در شرایطی که نیاز به تحمل فشار بالایی است، مورد استفاده قرار می گیرند.

شیر پروانه‌ای از نوع ویفری

یکی از انواع شیرهای پروانه ای بدون فلنج، نوع ویفری است. این نوع شیر پروانه ای به گونه ای طراحی شده است که میان دو فلنج در خط لوله استفاده می گردد.

در شیر پروانه‌ای از نوع ویفری، از دو تا چهار گیره استفاده شده است که از ارتعاشات ایجاد شده در زمان عبور سیال، جلوگیری می کند. از شیرهای پروانه ای نوع ویفری، معمولا در سایزهای زیر 12 اینج استفاده می شود. این نوع شیرها در میان دو فلنج خط لوله قرار می گیرند و با استفاده از چهار عدد پیچ محکم می شوند. به دلیل نقاط اتصال کمتر، از این نوع شیر در فشار بالا استفاده نمی گردد.

شیرهای پروانه ای بر اساس نوع سیال و شرایط کاری در سیستم لوله کشی، از متریال مختلفی شامل چدن، فولاد، استیل، پلیمر و آلومینیوم برنز تولید می گردند.

شیر پروانه‌ای از نوع لاگ

یکی دیگر از انواع شیرهای پروانه ای بدون فلنج، شیر انتهای خط و یا لاگ است. این نوع شیر دارای چهار الی بیست گیره است که میان دو فلنج قرار گرفته و با پیچ و مهره محکم می شود.

در شیر پروانه ای از نوع لاگ، تعداد سوراخ های بیشتری در نظر گرفته شده است. به همین دلیل نسبت به شیر پروانه‌ای در فشار بالاتر در الویت قرار دارد.

شیر پروانه ای از نوع جوش لب به لب

از شیرهای پروانه ای با جوش لب به لب در فشار های بالا استفاده می شود. این نوع شیرها به صورت مستقیم به لوله ها جوش داده می شوند.

انواع شیرهای پروانه ای بر اساس نوع دریچه

شیر پروانه ای بر اساس نوع دریچه نیز در دسته بندی های مختلفی شامل روکش لاستیکی، روکش پلاستیکی و فلزی قرار می گیرد.

دریچه روکش لاستیکی 

دریچه های روکش لاستیکی، جزو دریچه های ارزان و کم هزینه می باشند. ضمن اینکه این شیرهای صنعتی بدون نیاز به تکیه گاه و بدون سایش و خوردگی هستند و می توان از آن ها در درجه حرارت های پایین استفاده کرد.

دریچه روکش پلاستیکی

در صورتی که به یک شیر پروانه ای برای استفاده در جهت انتقال سیال شیمیایی قوی و یا در کاربردهای بهداشتی یا ساینده نیاز باشد، از این نوع با دریچه های روکش پلاستیکی استفاده می شود.

دریچه فلزی

جهت استفاده در فشار و یا دمای بالا و یا حتی مواردی که در آن نیاز به مقاومت بالایی در برابر آتش نیاز است، از شیرهای پروانه ای با دریچه های فلزی استفاده می گردد.

انواع شیرهای پروانه ای بر اساس جنس بدنه

در تولید شیرهای پروانه ای، مشابه با دیگر شیرآلات صنعتی از مواد مختلف و ترکیب های متفاوتی از متریال استفاده می گردد. در ادامه پیرامون رایج ترین متریال مورد استفاده در شیرهای پروانه ای توضیحاتی را آورده ایم.

شیر پروانه ای چدن

شیرآلات پروانه ای چدنی، جزو پرمصرف ترین شیرآلات در صنایع آب و فاضلاب و همینطور صنایع ساختمان هستند. شیر پروانه ای چدنی نسبت به شیرهای پروانه ای فولادی، وزن کمتری دارند و قابل استفاده در دماهای زیر 120 درجه سانتی گراد و محیط های غیرخورنده می باشند.

شیر پروانه‌ای استیل

شیرهای پروانه ای استیل کارایی بسیاری در صنایع غذایی دارند و جهت کارایی آسان، در نمونه های دستی و پنوماتیکی تولید می شوند. برخورداری از بدنه استیل، این نوع شیرآلات را برای استفاده در محیط هایی با درصد رطوبت و خورندگی بالا همچون صنایع دارویی و پزشکی نیز به گزینه ای مناسب تبدیل کرده است.

شیر پروانه ای پلیمری

شیر پروانه‌ای پلیمری و یا پلاستیکی از متریالی شامل پلی پروپیلن  (PP)، پلی اتیلن  (PE) و یو پی وی سی (UPVC) تولید می شود. این نوع شیرها معمولا برای سیالات خورنده و اسیدی کارایی دارند. ضمن اینکه دمای کاری این نوع شیرآلات نیز پایین است، از شیرهای پروانه های UPVC در دمای کمتر از 60 درجه سانتی گراد و از شیرهای پروانه ای PP در حداکثر دمای 90 درجه سانتی گراد استفاده می گردد.

شیر پروانه‌ای فولادی

شیرهای پروانه ای بدنه فولادی، متناسب با نوع آلیاژ فولاد قادر به تحمل دمای بین 120 درجه الی 900 درجه سانتی گراد هستند. از این نوع شیر پروانه ای معمولا در صنایع نفت و گاز و فرآیندهای خاص که فشار خط بالاست، استفاده می گردد.

  • فولاد کربنی : فولاد کربنی، آلیاژی از آهن و کربن می باشد. در اغلب موارد از فولاد کربنی برای ساخت بدنه و دیسک شیرپروانه ای استفاده می گردد. مهم ترین مزیت شیرهای پروانه ای فولاد کربنی، برخورداری از قیمت پایین و همینطور عملکرد قابل قبول آن ها به خصوص در فشارهای پایین می باشد. اما این نوع شیرها در برابر خوردگی مقاومت کمی دارند.
  • فولاد ضد زنگ : فولاد ضد زنگ آلیاژی متشکل از آهن، نیکل و کروم می باشد. وجود کروم در این آلیاژ، شیر پروانه ای را در برابر زنگ زدگی مقاوم می کند.
  • فولاد ضد زنگ آستینیتی : فولاد ضد زنگ آستینیتی دارای درصد بالاتری از نیکل است. وابسته به درصد نیکل موجود در این آلیاژ، خاصیت آستینیتی در دماهای بسیار پایین نیز حفظ می شود. به طوری که این آلیاژ برای استفاده در شرایط سرما نیز گزینه مناسبی است. با افزودن مولیبدن به این نوع شیر، مقاومت آن در برابر خوردگی حفره ای افزایش پیدا می کند.
  • فولاد دوپلکس : فولادهای ضد زنگ دوپلکس از طریق کنترل عناصر آلیاژی و عملیات حرارتی که بر روی آلیاژ صورت می گیرد، تولید می شوند. ساختاری که در نهایت به دست می آید، دارای 50 درصد آستینیت و 50 درصد فریت می باشد. دسته ای از این آلیاژها که دارای کروم و مولیبدن بیشتری هستند، مقاومت بالاتری نیز در برابر خوردگی دارند.
  • فولاد آلیاژ نیکل : آلیاژ های نیکل برای شیرهایی استفاده می گردند که برای استفاده در شرایط بسیار سخت از نوع سیال، دما و فشار کارایی دارند. این دسته از آلیاژها برای کاربردهای بسیار خورنده مناسب می باشند. اما در مقابل این مزیت، دارای معایبی شامل وزن زیاد و قیمت بالا نیز هستند.

شیر پروانه ای با آلیاژهای تیتانیوم

آلیاژ های تیتانیوم دارای استحکام بالا و وزن کمی هستند، ضمن اینکه مقاومت بسیار خوبی نیز در برابر خوردگی دارند. این دسته از آلیاژهای مورد استفاده در بدنه و یا دیسک شیر پروانه ای، مشابه با فولادهای ضد زنگ، یک لایه اکسیدی محافظ بر روی سطح خود تشکیل می دهند و از زنگ زدگی قطعه جلوگیری می کند.

اصلی ترین معایب شیر پروانه ای تولید شده با آلیاژ تیتانیوم، قیمت بسیار بالای آن است. ضمن اینکه فرآیند تولید این نوع آلیاژ کمی پیچیده است.

شیر پروانه‌ای با آلیاژ برنز آلومینیوم نیکل

آلیاژی از مس که عناصر دیگری شامل آلومینیوم، نیکل و آهن نیز در ترکیب آن به کار رفته است. شیرهای پروانه ای تولید شده از آلیاژ برنز آلومینیوم نیکل، دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی هستند.

معایب شیر پروانه ای 

علاوه بر تمام مزایایی که شیرهای پروانه ‌ای را به یک انتخاب محبوب در صنایع مختلف تبدیل کرده است، این شیرها دارای معایبی نیز هستند. یکی از بزرگترین عیب شیر پروانه ‌ای این است که همواره بخشی از دیسک شیر، حتی در حالت کاملا باز، در مسیر جریان سیال قرار دارد که باعث ایجاد افت فشار در شیر می ‌شود. همچنین، همانطور که قبلا اشاره شد، شیرهای پروانه ‌ای بیشتر برای قطع کامل جریان سیال مورد استفاده قرار می ‌گیرند و در عملیات تنظیم جریان سیالات، دچار نشتی می‌ شوند.

راهنمای انتخاب شیر پروانه ای

در انتخاب شیر پروانه‌ای، بسیار مهم است که به نوع سیال، فشار و دمای کاری، نوع اتصال، فضا و محل نصب در پروژه توجه شود. با در نظر گرفتن تمامی این موارد، می توان شیر پروانه ای مناسب را در سیستم لوله کشی به کار گرفت. ضمن اینکه توجه داشته باشید که بیشترین خرابی شیر پروانه‌ای، مرتبط با سیت است. بنابراین باید در انتخاب شیر پروانه‌ای به سراغ گزینه ای بروید که از متریال مناسبی برای ساخت سیت و بدنه آن استفاده شده است.

 

وب سایت پترو صنعت دژکاوه به عنوان جامع ترین و تخصصی ترین وب سایت فروش شیر آلات صنعتی با ارائه انواع تجهیزات شیرآلات صنعتی همواره در عرصه خرید این تجهیزات به صنعت گران کمک کرده است . خرید و فروش انواع شیرآلات پروانه ای در فروشگاه اینترنتی پترو صنعت دژ کاوه ، برای مشاوره فنی و استعلام قیمت با کارشناسان مجموعه در ارتباط باشید.

تماس با کارشناسان ما