سیستم سوخت رسانی در خودروهای احتراق داخلی، یکی از قسمت های حیاتی و فنی محسوب می شود. در واقع، موتور این خودروها یک مکانیزم خاص برای تولید قدرت دارد. در این مکانیزم، سه عامل اصلی شامل سوخت، برق و هوا وجود دارند که نقش اساسی در ایجاد احتراق و تولید نیرو دارد. با تزریق ترکیب مناسب از سوخت و هوا به داخل سیلندر ها و فشرده سازی این ترکیب، و با تولید جرقه در زمان مناسب توسط شمع ها، احتراق رخ می دهد. بنابراین، سیستم سوخت رسانی به عنوان تامین کننده یکی از سه عامل اساسی احتراق، اهمیت بسیاری دارد. این سیستم، سوخت را به میزان کافی، در زمان مناسب و با کیفیت موردنیاز، از مخزن خودرو به موتور منتقل می کند. در این راستا، بخش های مختلفی وجود دارند که در انجام این وظیفه کمک می کنند، و فیلتر سوخت یکی از این بخش ها است. در این مقاله به معرفی فیلتر سوخت، تاثیر فیلتر سوخت و ساختار و نحوه انتخاب آن می پردازیم.
فیلتر سوخت چیست
سوختی که به باک خودرو وارد می شود، ممکن است در طول مراحل حمل و نقل، انبار داری و حتی هنگام استفاده درون باک خودرو، دارای نا خالصی ها، مواد ریز میکروسکپی و مواد اضافی مانند آب و آلودگی باشد. این مواد در بعضی موارد به حدی ریز و کوچک هستند که با چشم دیده نمی شوند. با توجه به حساسیت قطعات سیستم سوخت رسانی، ورود هرگونه نا خالصی و آلودگی ریز و درشت می تواند به آسیب و فرسایش در این قسمت ها منجر شود. همچنین، ورود آب به این قسمت ها باعث زنگ زدگی و فرسایش قطعات حساس سیستم سوخت رسانی می شود و باعث عملکرد نامنظم موتور و کاهش قدرت موتور می شود. برای جلوگیری از این اتفاق که در سیستم سوخت رسانی وجود دارد، از فیلتر سوخت استفاده می شود. سوخت پس از پمپاژ از باک به فیلتر منتقل می شود تا آلودگی ها و ناخالصی ها را از سوخت جدا کند و سوخت را آماده احتراق در موتور کند. سپس سوخت پاک شده از فیلتر، به سمت موتور هدایت می شود. فیلتر سوخت همچنین با نام صافی بنزین نیز شناخته می شود.
ساختار فیلتر سوخت
به طور عمومی، فیلتر سوخت در مسیر پمپ بنزین قرار دارد. بنزین ابتدا از فیلتر یا صافی، که به عنوان فیلتر یا صافی پمپ نیز شناخته می شود، عبور کرده و وارد پمپ می شود. در پمپ، با فشار موردنیاز، بنزین از فیلتر، که در مسیر لوله های سوخت رسان یا درون پمپ قرار دارد، عبور می کند. فیلتر سوخت معمولا یک محفظه استوانه ای شکل فلزی است که دارای یک ورودی و یک خروجی است و اجزای اصلی فیلتر سوخت عبارتند از:
1. پوسته یا محفظه بیرونی که ممکن است از پلاستیک یا فلز ساخته شده باشد.
2. مسیر ورودی یا لوله ورودی که بنزین از آن وارد محفظه فیلتر می شود.
3. مسیر خروجی یا لوله خروجی که بنزین پاک شده از فیلتر، از آن خارج می شود.
4. فیلتر، خود که درون محفظه قرار دارد و آلودگی ها و ناخالصی های موجود در بنزین را جدا می کند.
تاثیر فیلتر سوخت
فیلتر سوخت در سیستم سوخت رسانی خودرو نقش مهمی دارد و تاثیرات متعددی بر عملکرد خودرو دارد. در زیر به تاثیر فیلتر سوخت می پردازیم:
- حفظ عملکرد انژکتور ها: یکی از تاثیر فیلتر سوخت حفظ عملکرد انژکتور ها است. فیلتر سوخت با جلوگیری از ورود ذرات کثیف به انژکتورها، از خرابی و گرفتگی آن ها جلوگیری می کند. انژکتورها مسئول پاشش سوخت به سیلندرها هستند و در صورت خرابی یا کثیف شدن، عملکرد موتور و کارایی سوخت رسانی تحت تاثیر قرار می گیرد.
- بهبود عملکرد سوخت رسانی: یکی دیگر از تاثیر فیلتر سوخت، بهبود کارکرد سوخت رسانی است. با جداسازی ذرات جامد و آلودگی های معلق از سوخت، فیلتر سوخت می تواند عملکرد سوخت رسانی را بهبود بخشد. این بهبود شامل بهبود کیفیت سوخت، حفظ ترکیب سوخت و هوا در مخلوط سوخت و هوا و بهبود احتراق در سیلندر ها می شود.
- حفظ کارایی موتور: با جلوگیری از ورود ذرات کثیف و آلودگی ها به اجزای حساس سیستم سوخت، فیلتر سوخت می تواند کارایی و بازدهی موتور را حفظ کند. ذرات کثیف و آلودگی ها ممکن است باعث کاهش قدرت و عملکرد موتور، افزایش مصرف سوخت و ایجاد مشکلات دیگر در سیستم سوخت شوند. این مورد یکی دیگر از تاثیر فیلتر سوخت می باشد.
- حفظ عمر مفید سیستم سوخت رسانی: یکی از تاثیر فیلتر سوخت، عمر سیستم سوخت رسانی است. با استفاده از فیلتر سوخت مناسب و تعویض منظم آن، می توان عمر مفید سیستم سوخت رسانی را افزایش داد. فیلتر سوخت با جلوگیری از ورود ذرات آلوده به قطعات سیستم، از خرابی و سایر مشکلات جلوگیری می کند و عمر مفید آن ها را افزایش می دهد.
بنابراین، تاثیر فیلتر سوخت بر عملکرد خودرو بسیار مهم است و تعویض منظم و به موقع آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
عملکرد فیلتر سوخت
سوخت در دو مرحله تصفیه می شود. ابتدا صافی پمپ و سپس صافی فیلتر عمل تصفیه را انجام می دهند تا نا خالصی ها را از سوخت جدا کنند. فیلترهای سوخت که وظیفه تصفیه را بر عهده دارند، عموما از نوع کاغذی هستند. بخش جداسازی در این فیلترها از یک نوع کاغذ ویژه تشکیل شده است و برای افزایش کارایی و تأثیر بخشی فیلتراسیون، آن را به صورت چین دار ساخته و درون یک محفظه فلزی قرار می دهند. هرچند انواع دیگری از فیلترها مانند فیلترهای نمدی یا پارچه ای نیز وجود دارند، اما در حال حاضر ساخت و استفاده از آن ها کاهش یافته است. قطر منافذ کاغذی که در فیلتر سوخت استفاده می شود، بسته به نوع استفاده آن متغیر است. چندین عامل می تواند باعث انسداد تدریجی صافی فیلتر سوخت شود. ممکن است مقادیر زیادی آشغال درون باک سوخت خودرو جمع شده باشد. همچنین، در باک خودرو رطوبت وجود دارد که باعث زنگ زدگی می شود. هر بار که سوخت گرفته می شود، مواد زائدی ممکن است وارد باک شود. هر چه فیلتر سوخت دیرتر تعویض شود، مواد زائد بیشتری درون آن جمع می شود و به تدریج جریان بنزین به سمت موتور را مسدود می کند. به طور کلی، عملکرد فیلتر سوخت به این شکل است که سوخت را تصفیه کرده و از ذرات جامد و آلودگی های مختلف پاک می کند تا عملکرد موتور بهینه باقی بماند و موتور را از آلودگی و خرابی های مرتبط با آن محافظت می کند. به منظور حفظ عملکرد مطلوب، فیلتر سوخت باید به طور دوره ای تعویض یا تمیز شود.
تعویض فیلتر سوخت
کثیف بودن فیلتر سوخت می تواند باعث گرفتگی انژکتور ها شود. این موضوع باعث کاهش شدید کارایی موتور و افزایش مصرف سوخت می شود. علت این مشکل این است که ذرات و جرم های ریز از صافی فیلتر سوخت عبور کرده و به انژکتورها وارد می شوند. به طور پیوسته، این ذرات و جرم ها مسیر پاشش سوخت در انژکتور را بسته و باعث خرابی آن ها می شود. تغییر صدای پمپ بنزین که بلافاصله پس از روشن کردن سوئیچ استارت شنیده می شود، نیز می تواند یکی از نشانه های کثیف بودن فیلتر بنزین باشد. اگرچه رانندگان اغلب به صدای پمپ سوخت عادت می کنند، اما گرفتگی فیلتر سوخت باعث بروز صدای غیرطبیعی از آن می شود. با بروز این نشانه ها، زمان تعویض صافی سوخت فرا رسیده است. تعویض به موقع این قطعه بسیار مهم و موثر است. برای جلوگیری از آسیب های فوق، باید فیلتر خود را در زمان مناسب تعویض کنید.
چگونگی انتخاب یک فیلتر مناسب
برای انتخاب یک فیلتر سوخت مناسب، باید با ویژگی ها و کاربرد های آن آشنا شوید تا بتوانید تاثیر فیلتر سوخت را به حداکثر برسانید. ویژگی های مهمی که در انتخاب فیلتر سوخت که جزو تجهیزات جانبی جایگاه سوخت است باید در نظر گرفته شوند، عبارتند از:
1. حداکثر فشار قابل تحمل: هر فیلتر سوخت توانایی تحمل فشار مشخصی را دارد و در صورتی که سیال فشاری بالاتر از آن مقدار باشد، فیلتر قادر به کارکرد صحیح نخواهد بود. بنابراین، باید مطمئن شوید که فیلتری که انتخاب می کنید، قادر به تحمل فشار سیستم سوخت خودرو شما است.
2. حداکثر دبی عبوری: هر فیلتر سوخت بر اساس اندازه و نوع خود، توانایی عبور مقدار مشخصی از جریان سوخت را دارد. بنابراین، در هنگام انتخاب فیلتر، باید توجه کنید که دبی سیستم سوخت شما با حداکثر دبی فیلتر همخوانی داشته باشد.
3. سازگاری با نوع سیال: هر فیلتر سوخت با نوع خاصی از سیال سازگار است. قبل از انتخاب فیلتر، باید مطمئن شوید که فیلتر با فرآورده سوخت شما سازگار است.
4. دقت فیلتر: فیلترها بر اساس دقت خود در جلوگیری از عبور نا خالصی ها و رسوبات مشخص می شوند. دقت فیلتر با واحد میکرون نشان داده می شود و نشان می دهد که فیلتر می تواند نا خالصی ها و رسوبات با چه ابعادی را متوقف کند. هر چقدر میکرون فیلتر کمتر باشد، دقت آن بیشتر است.
با در نظر گرفتن این ویژگی ها، می توانید یک فیلتر سوخت مناسب برای خودروی خود انتخاب کنید و تاثیر فیلتر سوخت را به حداکثر برسانید.
انواع فیلتر سوخت
فیلترهای سوخت به طور کلی به دو نوع کلی تقسیم می شوند: فیلترهای کارتریجی و فیلترهای غیر کارتریجی.
1. فیلترهای کارتریجی: این نوع فیلترها دارای محفظه ای از جنس فلز هستند که قابلیت باز و بسته شدن دارند. برای تعویض فیلتر، محفظه باز می شود و کاغذ یا نمد فیلتر جدید قرار می گیرد. این فیلترها از جنس فلز ساخته شده و قابلیت استفاده مجدد دارند.
2. فیلترهای غیر کارتریجی: این نوع فیلترها ممکن است محفظه ای از جنس فلز یا پلاستیک داشته باشند و به صورت کامل تعویض می شوند. در این نوع فیلترها، معمولا فیلتر به صورت یکپارچه درون محفظه قرار دارد و قابلیت بازگشایی ندارد. بنابراین، در هنگام تعویض، فیلتر جدید به صورت کامل جایگزین می شود.
مشخص است که کیفیت ساخت، جنس فیلتر و تراکم آن در هر دو نوع فیلتر ممکن است متفاوت باشد. اما این دسته بندی به عنوان یک دسته بندی کلی اشت تا نوع فیلتر سوخت را مشخص کند.
کلام آخر
فیلتر سوخت نقش بسیار مهمی در حفظ عملکرد بهینه موتور و کاهش آلودگی های محیطی ایفا می کند. این دستگاه جامدات، آب، و مواد مخرب را از سوخت جدا کرده و موتور سوخت را تمیز تر و سالم تری نگه می دارد. جلوگیری از ورود ذرات جامد به موتور و کاهش خطر آسیب به قطعات موتوری، باعث افزایش عمر مفید موتور می شود. در این مقاله سعی کردیم به معرفی فیلتر سوخت، انواع و ساختار آن، عملکرد و زمان تعویض و تاثیر فیلتر سوخت اشاره کنیم و شما را با این مبحث مهم آشنا کنیم. در پترو صنعت دژکاوه بهترین فیلتر های سوخت ارائه می شوند.
