جایگاه های عرضه سوخت یا جایگاه های سوخت به عنوان آخرین و کلیدی ترین حلقه زنجیره عرضه سوخت، نقش بسیار مهم و قابل توجهی دارند. در حال حاضر، با توجه به افزایش روزافزون تقاضای سوخت در کشور، اهمیت جایگاه های سوخت بیش از پیش افزایش یافته است. عواملی مانند جمعیت، تولید و عرضه وسایل نقلیه به عنوان عوامل تاثیرگذار در افزایش تقاضا بر سوخت می باشند. شهر تهران در حال حاضر تقریبا دارای 410 جایگاه عرضه سوخت است که در سطح شهر گسترده شده اند. حدود 53 درصد از این جایگاه ها در نزدیکی خانه ها و حدود 24 درصد آن ها در مجاورت اماکن عمومی، تجاری و اداری و راه های اصلی شهر قرار دارند. با توجه به ماهیت بنزین و خاصیت قابل اشتعال آن، جایگاه های عرضه بنزین به یکی از محل های پر مخاطره برای شهروندان تبدیل شده اند. عدم توجه به این جایگاه ها می تواند در بروز بحران‌های شهری نقش آفرین باشد. عواملی نظیر آموزش، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی جامعه، کنترل خطا های انسانی، و استقرار سیستم مدیریت پایدار ایمنی، بهداشت و محیط زیست در جایگاه های عرضه بنزین نقش مهمی دارند.
اهمیت بهداشت در جایگاه سوخت
بهداشت در جایگاه سوخت (یا پمپ بنزین) بسیار اهمیت دارد و باید به دقت رعایت شود. این بهداشت به عنوان یکی از مسائل اساسی ایمنی و محیط زیستی در ایستگاه های سوخت برای مشتریان، کارکنان و محیط زیست مهم است. در به زیر تعدادی از اهمیت های بهداشت در جایگاه سوخت می پردازیم.
1. جلوگیری از آلودگی زیست محیطی: تخلیه نامناسب سوخت، ریزش سوخت به زمین یا آلودگی‌های محیطی دیگر می‌توانند به آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی منجر شوند. بهداشت در جایگاه سوخت شامل جلوگیری از این نوع آلودگی‌ها به محیط زیست است.
2. اطمینان از ایمنی مشتریان : بهداشت در جایگاه سوخت شامل تضمین ایمنی مشتریان در هنگام ورود به جایگاه است. ایجاد محیط تمیز و بدون خطر برای مشتریان شامل دسترسی به پمپ ها، پله ها، و انواع سرویس‌ها می باشد.
3. پیشگیری از حوادث : عدم تعمیر و نگهداری مناسب تجهیزات سوخت مانند پمپ ها و تانکر ها می تواند به حوادث خطرناک منجر شود. بهداشت منظم و کنترل کیفیت سوخت به پیشگیری از این حوادث کمک می کند.
4. بهداشت کارکنان: کارکنان جایگاه های سوخت در تماس مستقیم با سوخت و مواد شیمیایی قرار دارند. بنابراین، آموزش های بهداشتی و استفاده از تجهیزات حفاظتی، مانند دستکش ها و نیروهای محافظ، برای کاهش خطرات بهداشتی برای کارکنان بسیار اهمیت دارد.
5. تامین عملکرد بهینه تجهیزات : بهداشت و نگهداری منظم تجهیزات سوخت به عنوان بخشی از تضمین عملکرد بهینه این تجهیزات و جلوگیری از خرابی ها و ایجاد تاخیر در ارائه سوخت برای مشتریان اهمیت دارد.
در کل، بهداشت در جایگاه سوخت از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید با دقت رعایت شود تا به مشتریان، کارکنان، و محیط زیست آسیبی وارد نشود و ایمنی و بهداشت در این مکان ها تضمین شود.
اهمیت آموزش ایمنی در جایگاه سوخت
با توجه به شرایط فعلی جایگاه های عرضه سوخت در کشور، نیازمندیم تا به طور جدی به آموزش و فرهنگ سازی ایمنی در میان شهروندان توجه کنیم. شهروندان در این جایگاه ها مسئولیت سوختگیری وسایط نقلیه خود را بر عهده دارند، اما بیشتر آن ها هیچ آموزش رسمی در این زمینه دریافت نکرده اند. برای کاهش خطا های انسانی و افزایش سطح آگاهی و شناخت شهروندان، نیازمند آموزش های مناسب هستیم. این آموزش ها می توانند باعث کاهش خطا های انسانی به حد قابل قبولی شوند. با توجه به این شرایط، در این بخش از مقاله سعی شده است تا با قبول شرایط فعلی جایگاه های عرضه بنزین و استفاده از آموزش ها، به ویژه آموزش های شهروندی، زمینه ای برای فرهنگ سازی ایمنی، کاهش خطا های انسانی و افزایش مشارکت شهروندان در تامین ایمنی خود و دیگران فراهم شود. در پژوهش های انجام شده در زمینه مدیریت ایمنی، به منظور شناسایی و ارزیابی ریسک های مرتبط با این نوع جایگاه ها، بهداشت و محیط زیست جایگاه های عرضه گاز طبیعی فشرده مورد توجه قرار گرفته اند. عوامل متعددی در بروز یک سانحه نقش دارند، اما اعمال نا ایمن بیش از 80 درصد از علل آن را تشکیل می دهد. بنابراین، شناخت نیازهای آموزشی و تلاش برای رفع آن ها تاثیر قابل توجهی در کاهش خطا های انسانی و اعمال نا ایمن خواهد داشت.
در ادامه به تعدادی از اهمیت های آموزش ایمنی در جایگاه سوخت می پردازیم.
1. کاهش حوادث و آسیب ها : آموزش ایمنی به کارکنان و مشتریان در مورد خطرات مرتبط با مواد قابل اشتعال و ایمنی در جایگاه سوخت آگاهی می دهد. این آموزش می تواند به پیشگیری از حوادث مانند جرقه زنی، انفجار و آتش سوزی کمک کند.
2. حفظ ایمنی کارکنان : کارکنان جایگاه سوخت در تماس مستمر با مواد خطرناک هستند. آموزش ایمنی به آن ها اطلاعات لازم را در مورد نحوه برخورد با مواد خطرناک، استفاده از تجهیزات محافظی و پروتکل های عملیاتی ایمنی می دهد.
3. کاهش آسیب به مشتریان : مشتریان نیز باید آگاهی داشته باشند که چگونه در ایستگاه سوخت به ایمنی عمل کنند. این شامل مسائلی مانند استفاده صحیح از پمپ ها، اطلاع از نحوه خاموش کردن موتور و جلوگیری از داشتن سیگار در نزدیکی پمپ ها می شود.
4. تضمین عملکرد بهینه تجهیزات : کارکنان می توانند با آگاهی از نحوه نگهداری و عملیات صحیح تجهیزات سوخت، کمک کنند تا این تجهیزات به طور بهینه عمل کنند و از خرابی ها جلوگیری شود.
در نتیجه، آموزش ایمنی و بهداشت در جایگاه سوخت به عنوان یک اقدام حیاتی برای حفظ ایمنی افراد و محیط زیست، کاهش خطرات و حوادث، و ارتقاء عملکرد بهینه جایگاه سوخت بسیار مهم است و باید به دقت و به شکل دوره های مداوم ارائه شود.
آلودگی در جایگاه ها
جایگاه های سوخت اماکنی هستند که وسایل نقلیه و افراد در کنار یکدیگر تردد می کنند. همچنین، در این مکان ها مقادیر زیادی از مواد خطرناک و قابل اشتعال مانند بنزین، گازوئیل و CNG ذخیره و توزیع می شود. به همین دلیل، استفاده از سیستم و فرآیند های مناسب برای حفظ امنیت و سلامتی مراجعین و کارکنان جایگاه های سوخت ضروری است. طبق قانون بهداشت و ایمنی در محل کار (HSWA)، مسئولان هر شغلی مسئولیت دارند از بهداشت و ایمنی افراد درگیر در هنگام کار، از جمله مشتریان، بازدید کنندگان، کارمندان و عموم مردم، تا اندازه‌ای که امکان پذیر است، مراقبت کنند.
– نازل های آلوده
نازل، یک وسیله ای است که به صورت مشترک بین اپراتور، مراجعین و بازرسین استفاده می شود. در هنگام سوخت گیری، فرد پس از باز کردن باک خودرو و قرار دادن کارت سوخت در دیسپنسر، نازل را برمی دارد و با فشار دادن اهرم، فرآیند سوخت گیری آغاز می شود. پس از پایان سوخت گیری و خارج کردن کارت سوخت، کارت بانکی یا پول نقد به اپراتور تحویل داده می شود. اگر به عقب برگردیم، متقاضی سوخت قبل از مراحلی که اشاره شد (مانند استفاده از کارت سوخت و بانکی، خودرو و غیره)، نازل را به مدت چند ثانیه لمس کرده است. به طور واضح، فرد متقاضی سوخت با لمس نازل، آلودگی را به خودرو و سایر وسایل خود منتقل می کند. نازل ها را می‌توان جزء تجهیزات مصرفی یک جایگاه سوخت دانست. اما به دلیل قیمت نسبتا بالای نازل های اتوماتیک، تجهیزات نازل مانند کاسه نمد، اهرم، کاور و غیره معمولا تعویض می شوند. بنابراین، نازل را می توان به عنوان کثیف ترین قسمت یک جایگاه سوخت در نظر گرفت. البته نباید از کلید‌های دیسپنسر نیز غافل شد. علاوه بر این، به دلیل اینکه نازل معمولا از آلومینیوم ساخته شده است، محیط مناسبی برای رشد باکتری ها و ویروس ها خواهد بود.
– آلودگی دیسپنسر ها
علاوه بر نازل، یک منبع دیگر از آلودگی که نباید از آن غافل شویم، دکمه های دیسپنسر هستند. در ایران، دکمه های دیسپنسر معمولا برای استفاده از کارت سوخت استفاده می شوند. به عنوان مثال، اگر کارت سوخت دارای رمز باشد، فرد ممکن است دکمه های دیسپنسر را چند بار بیشتر لمس کند و احتمال آلودگی خود را افزایش دهد. در اینجا باید ذکر کرد که دیسپنسر ها و نازل های بنزین سوپر به دلیل استفاده کمتر، مقدار کمتری آلودگی دارند.
حفظ بهداشت در جایگاه سوخت
درکل، میزان آلودگی در یک جایگاه سوخت می تواند متغیر باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد. در جایگاه های سوخت، تلاش می شود تا به حداقل رساندن آلودگی و رعایت بهداشت عمومی اهمیت داده شود. این تلاش شامل تمیز نگه داشتن دستگاه های سوخت گیری، دیسپنسر ها، نازل ها، وسایل پرداخت، دکمه ها و سایر سطوح قابل لمس است. از جمله عواملی که می تواند به آلودگی در جایگاه سوخت منجر شود، می‌توان به استفاده مکرر از دستگاه های سوختگیری، کثیف شدن نازل ها و دیسپنسر ها، عدم رعایت بهداشت شخصی کاربران، نقص در فرآیند های تمیز کردن و نظافت جایگاه سوخت اشاره کرد.
برای حفظ بهداشت در جایگاه سوخت، باید یک سری نکات رعایت شود.
1. تمیز نگه داشتن دستگاه های سوخت گیری و دیسپنس رها به منظور جلوگیری از آلودگی.
2. تمیز نگه داشتن نازل ها، دکمه ها، کاسه نمد و سطوح قابل لمس دیگر.
3. استفاده از مواد ضدعفونی کننده و ضدباکتری برای تمیزی و ضدعفونی سطوح قابل لمس.
4. آموزش کارکنان جایگاه سوخت در زمینه بهداشت شخصی، رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک و دستکش های محافظ.
5. برنامه ریزی منظم برای تمیز کردن و رفع آلودگی های احتمالی در جایگاه سوخت.
توجه به این موارد و رعایت بهداشت در جایگاه سوخت و نظافت می تواند به کاهش آلودگی در جایگاه های سوخت کمک کند.
کلام آخر
بهداشت در جایگاه سوخت یک جنبه حیاتی و ضروری از مدیریت این مکان ها است که تاثیر مستقیمی بر سلامت و ایمنی مشتریان و کارکنان دارد. بهداشت در جایگاه سوخت از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید به دقت رعایت شود. این شامل تامین ایمنی کارکنان، پیشگیری از آلودگی های محیطی، مراقبت از تجهیزات و سیستم های سوخت، آموزش مشتریان در مورد ایمنی، و رعایت دقیق از قوانین و مقررات بهداشتی می شود. به این ترتیب، جایگاه سوخت می‌تواند محیطی امن، سالم و بی خطر برای همه باشد. در این مقاله سعی کردیم به اهمیت بهداشت در جایگاه سوخت، آلودگی های جایگاه و حفظ بهداشت در این محیط ها بپردازیم.
با پترو صنعت دژکاوه همراه باشید
