شیر سماوری در صنایع مختلف برای کنترل جریان سیالات در سیستم های لوله کشی و شیر آلات صنعتی در شرایط متنوع استفاده می شود. الگوی طراحی این شیر بر پایه چرخش پلاگ در داخل محفظه عبور سیال می باشد. شیر سماوری سرعت بالایی در قطع و وصل کردن جریانات دارد و حجم کمتری می گیرد، بنابراین در فضا های محدود و سیستم هایی که انداه مهم هستند مناسب است. همچنین، دارای ساختاری مقاوم در برابر فشار است، که این ویژگی در سیستم هایی با فشار بالا بسیار حیاتی است. از شیرهای سماوری در صنایع مختلفی نظیر نفت و گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب، صنایع غذایی، تاسیسات ساختمانی و غیره استفاده می شود. ممکن است این شیر ها دچار مشکلات و خرابی شوند که با دانستن نحوه تعمیر شیر سماوری، می توان آن را درست کرد و مجددا استفاده کرد. در این مقاله نحوه تعمیر شیر سماوری را توضیح داده ایم.
ساختار و اجزاء شیر سماوری
شیر سماوری از چندین اجزاء تشکیل شده است که هر کدام نقش و وظیفه ای خاص دارند. در ادامه، اجزاء و ساختمان اصلی یک شیر سماوری را معرفی کرده ایم.
- بدنه (Body): بدنه شیر سماوری بخش اصلی و ظاهری آن است که به دو شکل استاندارد و وارونه تولید می شود. این بخش از جنس فلزی مثل فولاد ضد زنگ یا آلومینیوم تولید می شود و محفظه دیگر اجزاء را دربر می‌گیرد.
- دیسک (Ball): دیسک کروی در داخل بدنه قرار دارد. این دیسک به شکل کره است و با چرخش ۹۰ درجه به طور عمودی یا افقی، جریان را باز یا بسته می‌کند. دیسک به محوری ثابت متصل شده است.
- محفظه: محفظه دیسک در بدنه شیر قرار دارد. این محفظه به دیسک کمک می‌کند تا در حین چرخش به نقاط مختلف مسیر جریان دسترسی پیدا کند و به این ترتیب جریان را باز یا بسته کند.
- سر : سرها به دیسک و بدنه متصل می شوند و در داخل آن ها سیستم چرخشی دیسک و محور چرخش قرار دارد. سرها نیز به وسیله پیچ ها یا مهره ها در بدنه تثبیت می‌شوند.
- محور (Stem): وظیفه محور، انتقال حرکت چرخشی از دستگاه تنظیم کننده به دیسک است. محور معمولا از جنس فلز ساخته می شود.
- مهره ها و پیچ ها : برای تثبیت اجزاء مختلف شیر به هم، از مهره ها و پیچ ها استفاده می‌شود. این اجزاء به سرها و دیگر بخش های بدنه چسبیده‌اند.
- پکینگ : برای جلوگیری از نشتی در شیر سماوری از پکینگ استفاده می شود.
مشکلات رایج در شیر سماوری
شیر سماوری ممکن است با مشکلات و اشکالات مختلفی مواجه شود. در زیر به برخی از مشکلات رایج در شیر سماوری اشاره کرده ایم.
- نشتی: یکی از مشکلات اصلی، نشتی در اطراف درپوش ها یا اتصالات شیر است که علت آن هم فشار و دمای بیش از حد است. این نشتی ها ممکن است باعث هدر رفت مایع یا گاز و همچنین کاهش کارایی و عمر مفید شیر شوند.
- عدم قطع و وصل کامل جریان: ممکن است دیسک کره در محفظه به درستی نچرخد و جریان به طور کامل قطع یا باز نشود. این مشکل می تواند بخاطر ناهمواری در دیسک یا مسائلی در محور چرخش دیسک باشد.
- باز ماندن دیسک: در بعضی مواقع، دیسک کره ممکن است در وضعیت باز باقی بماند و جریان به طور کامل، نباشد. این مشکل ممکن است به علت کثیفی، خوردگی یا سایر مشکلات مرتبط با دیسک باشد.
- خوردگی و فرسایش: مواد مختلف ممکن است به مرور زمان به شیر سماوری آسیب برسانند. خوردگی و فرسایش می توانند باعث نشتی، مشکل در چرخش دیسک و کاهش عمر مفید شیر شوند.
- گیر کردن یا لغزش دیسک: در بعضی مواقع، دیسک کره ممکن است در مسیر چرخش گیر کند یا لغزش داشته باشد. این مشکل به دلیل ذرات جامد، رسوبات یا خرده مواد در دیسک و محفظه به وجود می آید.
- عدم تنظیم صحیح دیسک: در شیرهای سماوری با قابلیت تنظیم جریان، عدم تنظیم صحیح دیسک می تواند باعث کارکرد نادرست شیر شود.
عیب یابی شیر سماوری
برای عیب یابی و تعمیر شیر سماوری در سیستم های لوله کشی یا صنعتی، می‌توانید به مراحل زیر توجه کنید.
- برای عیب یابی و تعمیر شیر سماوری، اولین قدم این است که اطلاعات فنی کامل درباره الگوی طراحی و نحوه عملکرد این شیرها را داشته باشید. این اطلاعات بسیار مهم هستند تا بتوانید به درستی مشکل را تشخیص دهید و به طور مناسب آن را تعمیر یا بازسازی کنید.
- بررسی دیداری: شیرهای سماوری را به صورت دیداری بررسی کنید تا به دنبال نشتی ها، آسیب ها در بدنه یا دیگر مشکلات ظاهری باشید.
- کنترل جریان: شیر را به صورت دستی باز و بسته کنید و ببینید که دیسک به درستی می چرخد و جریان به طور کامل قطع یا باز می‌شود. در صورتی که دیسک با مشکل روبرو شود یا برخورد غیرطبیعی داشته باشد، ممکن است نیاز به تعویض دیسک یا تعمیر شیر سماوری داشته باشید.
- نشتی چسبندگی: مطمئن شوید که شیر در حالت بسته بودن، بدون نشتی عمل می کند. این را می‌توانید با اعمال فشار یا جریان به سمت جلوی شیر و بررسی محل نصب تشخیص دهید.
- بررسی دیگر بخش ها: قسمت‌های دیگری نظیر درپوش ها، مهره ها و اتصالات را نیز بررسی کنید تا از هر گونه ترک خوردگی، لغزش یا مشکل دیگر جلوگیری کنید.
مراحل تعمیر شیر سماوری
تعمیر شیر سماوری بستگی به نوع مشکل و وضعیت شیر دارد. در ادامه، مراحل عمومی برای تعمیر یک شیر سماوری را معرفی کردیم.
- قطع منبع تامین: یکی از مراحل مهم در تعمیر شیر سماوری قطع کردن منبع تامین است. قبل از هر کاری، اطمینان حاصل کنید که منبع تامین مایع یا گاز از شیر قطع شده است تا ایمنی شما در حین تعمیر تضمین شود.
- تخلیه فشار: در صورتی که در شیر فشار است، آن را به صورت آرام و تدریجی تخلیه کنید تا از احتمال آسیب به خود یا اطرافیان جلوگیری شود.
- باز کردن شیر و دمونتاژ قطعات: شیر را باز کنید تا به دستگاه دیسک و محور چرخش دسترسی داشته باشید. این ممکن است نیازمند باز کردن سرها با استفاده از ابزارهای مناسب باشد.
- بررسی دیسک و محفظه: دیسک کره را با دقت بررسی کنید تا از خوردگی، لغزش یا مشکلات دیگر مطلع شوید. همچنین محفظه دیسک و سایر اجزاء را نیز بررسی کنید.
- پاکسازی و تمیزکاری: اجزاء شیر را با دقت پاکسازی کنید تا از ذرات جامد، رسوبات و گرد و غبار پاک شوند. از ابزارها و مواد مناسب برای تمیزکاری استفاده کنید.
- آزمایش های لازم: اجرای آزمایش های رادیوگرافی، MT ، VT و PT که مخرب نیستند.
- بررسی شرایط: بررسی و تست حرکت عملگرها نیز مهم است .
- تست آب بندی: تست آب بندی، اجزاء و در صورت لازم اجرای عملیات ماشین کاری را انجام دهید.
- تعویض اجزاء آسیب دیده: اگر هر قطعه ای از شیر به طور جدی آسیب دیده یا فرسوده باشد، آن را تعویض کنید. این می‌تواند شامل دیسک، پکینگ ها ، اورینگ ها و سایر اجزاء باشد.
- بستن شیر و تست: پس از تعمیر و تعویض اجزاء، شیر را ببندید و جریان مایع یا گاز را باز کنید تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنید. همچنین، نشتی ها را نیز بررسی کنید.
نکات نگهداری و تعمیر شیر سماوری
برای نگهداری بهینه و بلند مدت شیر سماوری ، می توانید از موارد زیر پیروی کنید.
- تمیزکاری منظم: سطوح دیسک، محفظه، درپوش ها و سایر اجزاء شیر را به طور منظم تمیز کنید. برای تمیز کردن از ماده ای استفاده کنید که مناسب با جنس شیر باشد. این کار باعث جلوگیری از تجمع رسوبات، ذرات جامد و خرده مواد در داخل شیر و ایجاد نشتی می شود.
- بررسی منظم: به صورت دوره ای شیرها را بررسی کنید تا از هر گونه آسیب، خوردگی، ترک ها یا مشکل دیگر مطلع شوید.
- تست عملکرد: با دوره های معین، شیرها را باز و بسته کنید تا عملکرد صحیح آن ها را تست کنید.
- جلوگیری از فشار ناگهانی: از تخلیه آرام و تدریجی فشار قبل از تعمیر یا تغییرات در شیر استفاده کنید تا خطرات ناگهانی به وجود نیاید.
- بررسی نشتی ها: در صورت شناسایی نشتی یا دلایلی برای نشتی در اطراف دیسک، درپوش ها و نقاط مختلف دیگر، به تعمیر آن ها بپردازید تا از تلفات احتمالی جلوگیری کنید.
- حفاظت در برابر خوردگی: در محیط های خورنده یا شرایطی که خوردگی احتمال دارد، از شیرهای با پوشش های مقاوم در برابر خوردگی استفاده کنید.
- اطلاعات فنی: از اطلاعات فنی و دستورالعمل تولید کننده برای نگهداری، تعمیر و تنظیمات مرتبط با شیر سماوری استفاده کنید.
با رعایت این نکات نگهداری، می توانید عمر مفید و کارایی شیرهای سماوری خود را به حداکثر برسانید.
کلام آخر
بطور خلاصه، تعمیر شیر سماوری با توجه به مشکلات مختلفی که ممکن است برای آن رخ دهد، نیازمند روش های متفاوتی است. بررسی و شناسایی مشکلات شیر مانند نشتی، خوردگی، عدم عملکرد صحیح دیسک و… ، تمیز کاری سطح شیر و تعمیر اجزایی که دچار مشکل شدند از مراحل مهم تعمیر شیر سماوری است که به طور کامل تر در مقاله توضیح داده ایم. در نهایت، تعمیر شیر سماوری به تجربه، دانش فنی و توجه دقیق به جزئیات نیاز دارد.
همچنان با پترو صنعت دژکاوه همراه باشید.
